Thomas Tallis

Hendrik VIII deed, in een verstandige bui, de katholieken in de ban. Vooral de kloosters en de monniken moesten het ontgelden. Nieuwe godsdienst: het anglicanisme. Er bestaan nog manuscripten (het Eton Choirbook, het Pepys manuscript, het Ritson manuscript en nog vele andere manuscripten) waarin oude Engelse muziek bewaard is gebleven, maar dat was katholieke muziek en u begrijpt, als je een godsdienst wegdoet, dan moet je die ook helemaal wegdoen.
Maar van 1505 tot 1585 leefde Thomas Tallis, die zijn hele leven katholiek bleef, en die toch muziek mocht schrijven voor de nieuwe anglicanen. Zo schreef hij voor de eerste anglicaanse aartsbisschop Matthew Parker deze psalmvertoningen.
Hji schreef ook deze twee prachtige melodieën. Hij schreef ook dit Spem in allium, dit Sancte deus, dit Salvator mundi, en dit grandioze Gaude gloriosa.
Hij schreef ook deze Lamentations of Jeremiah en dit prachtige Te deum. Hij schreef ook een Miserere nostri waarvoor ik onmiddellijk viel toen ik het hoorde. Datzelfde deed ik toen ik zijn O nata lux in lumine hoorde.
Het maakt feitelijk weinig uit wie dit soort werk zingen. Als het van Tallis komt, is het altijd goede muziek.

John Plummer

Wij steken het Kanaal over en wij zijn nu in Engeland. We zullen daar enige tijd blijven.
We hadden Leonel Power al gehad, dat was de eerste Engelsman, nu hebben we John Plummer (ca. 1410-ca. 1483), van wie we twee werken kennen. Anna mater matris Christi en Tota pulchra es. Zeer fraai, en prachtig gezongen door het Hilliard Ensemble.

Antoine Busnois

Antoine Busnois (1430-1492) was ook een betrekkelijk beroemd componist uit de Bourgondische School. Maar er zijn op YouTube maar twee werkjes van zijn hand te vinden (ik werk uitsluitend met YouTube op dit blog).
Zijn Alleluya mag er best wezen, en dit Est-il merchy is ook zeer beluisterbaar. Ze klinken beide wat ouderwetser, wat meer middeleeuws dan de werken van bijvoorbeeld Dufay.

Guillaume Dufay

Guillaume Dufay (1397-1474) is een beroemd componist geweest, die ook nog prachtige muziek geschreven heeft. Dat gaat niet altijd samen, zoals u weet. Zijn Mis voor de H. Antonius van Padua (1195-1231, u kent misschien het regeltje dat de katholieken van vroeger uitspraken: ‘Heilige Antonius, beste vrind, maak dat ik m’n sleutels vind.’ Antonius was de beschermheilige voor verloren voorwerpen, maar ook de patroon tegen schipbreuk, pest en koortsen. De oude katholieken wisten het wel!) is ronduit schitterend. Wat een zangkunst! Het is dan ook met groot genoegen dat ik u deze Mis opdien:
Introitus
Kyrie
Gloria
Graduale
Alleluia
Credo
Offertorium
Sanctus
Agnus dei
Communio
Veni creator spiritus
Maar hij schreef ook dit mooie Ave maris stella en dit fantastische Kyrie uit zijn Missa l’homme armé, maar hij schreef helaas ook dit rondeau.
Maar dit is de manier om Dufay te onthouden. Wat een kunstenaar!

Leonel Power

Wie Leonel Power (1370 tot 1385-1445) was, weten we eigenlijk niet meer. Maar zijn invloed op de muziek die in de volgende eeuw geschreven zou worden, is behoorlijk groot geweest. Zijn Missa alma redemptoris mater is vrijwel in zijn geheel bewaard gebleven, en die wil ik laten horen (dan hoort u nog eens een hele mis, lieve atheïsten):
Credo
Agnus Dei
Sanctus
Gloria

Johannes Ciconia

Johannes Ciconia (1370-1412) is wel verward met zijn stiefvader, die ook Johannes Ciconia heette, die kanunnik te Luik en vader van een al bestaand gezin werd. De oude Ciconia componeerde ook.
Men neemt nu aan dat de werken die aan Ciconia worden toegeschreven, gemaakt zijn door de jonge Ciconia.
In 1391 kreeg Ciconia dispensatie van de paus te Rome, Bonifatius IX, voor zijn zondige geboorte want voor zulke dingen interesseerden pausen zich toen nog. Hij was een interessanter componist dan bijvoorbeeld de Italiaan Landini, omdat hij de ars nova italiana combineerde met de Franse ars nova. Zelfs de ars subtilior komt in een werk voor.
Hier zijn enkele werken van Ciconia:
Doctorum principem
Credo
Albane, misse celitus
Sus une fontayne
twee motetten